Wzorzec rasy

W S T Ę P

Poniżej przedstawiony został aktualnie obowiązujący wzorzec owczarka podhalańskiego, wraz z komentarzem. Komentarz ten został opracowany przez sędziów z kraju pochodzenia rasy.

Jest to oficjalne stanowisko Zarządu Głównego Związku Kynologicznego w Polsce, wydane drukiem wraz z rysunkami uzupełniającymi przedmiotowy komentarz.

W opracowaniu starano się po określeniu pochodzenia rasy i krótkim rysie historycznym – sukcesywnie, zgodnie ze Standardem FCI nr.252 z dnia 8.06.1988 roku ( wersja zgodna z ujednoliconą publikacją FCI w tłumaczeniu na język polski ) – szczegółowo przedstawić sposób oceny owczarka podhalańskiego, a w szczególności, na co należy zwracać uwagę u każdego psa czy suki i to zarówno w pozycji stojącej, jak i w ruchu – od i do sędziego, oraz z boku w kłusie po okręgu.

Opisano także ogólne wrażenie sylwetki, pewne ważne cechy anatomiczne, jak i charakter /zachowanie/.  Zwrócono uwagę na cechy mniej lub bardziej niepożądane, mając na względzie użytkowość tej rasy, do której ją stworzono.

Przedstawiony komentarz wzorca jest przewodnikiem, instrukcją sędziowania. W swym założeniu ma służyć lepszemu rozumieniu wzorca rasy, tak, jak to widzimy w kraju jej pochodzenia.

W pracy uwzględniono wszystkie dotychczasowe dostępne publikacje krajowe i zagraniczne, oraz przeprowadzono szeroką konsultację zarówno z wieloletnimi sędziami tej rasy, w szczególności
z Dr. Henrykiem Derezińskim oraz wieloma doświadczonymi hodowcami.

Jeżeli uświadomimy sobie fakt, że na wystawie sędzia ma 4 do 5 minut na ocenę jednego psa – to jest rzeczą zrozumiałą, że opracowany materiał nie może być w całości zastosowany do oceny wystawowej, a jedynie jest pomocą edukacyjną.

Sama sztuka sędziowania polega poza oceną detali – przede wszystkim na umiejętności wyłonienia ze stawki przedstawionych egzemplarzy, ale i należytej ich ocenie – reprezentantów rasy, przy uwzględnieniu w dużym zakresie – tradycyjnej użytkowości owczarka podhalańskiego, przy zachowaniu typu, jaki od lat był hodowany w kraju jego pochodzenia.


FCI Standard nr 252          OWCZAREK PODHALAŃSKI Kraj pochodzenia : Polska.

Klasyfikacja FCI: Grupa I Owczarki i psy pasterskie (oprócz szwajcarskich psów pasterskich),

Sekcja I Owczarki                Nie podlegają próbom pracy.

Data opublikowania obowiązującego wzorca : 08.06.1988 r.

Użytkowość: Pies pasterski i stróżujący. Jego imponująca postawa i piękny wygląd czynią z niego dobrego towarzysza człowieka.
Komentarz: Owczarki podhalańskie wykorzystywane są do ochrony stad owiec, wypasanych na górskich halach przed drapieżnikami, szczególnie wilkami oraz rabusiami.  Doskonale sprawdzają się również na nizinach jako psy stróżujące i do towarzystwa. Szkolone są także jako przewodnicy niewidomych i dla potrzeb dogoterapii. Sprawdzają się również w ratownictwie, także górskim. Psy szkolone na przewodników dla niewidomych cechuje duża opiekuńczość. Są bardzo karne. Posiadają silne poczucie obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa oddanemu pod opiekę niewidomemu.

Pochodzenie rasy oraz jej krótka historia :

            Owczarki podhalańskie należy sklasyfikować jako przedstawicieli grupy C.F. Inostrancevi, z której wywodzą się psy pasterskie i dogowate – psy rosłe, o masywnym kośćcu, gęstym futrze i zwisających uszach. Owczarek podhalański jest jednym z przedstawicieli psów górskich, wywodzących się od tybetańskiego mastifa. Jego przodkowie dostali się do Europy,  na tereny Niziny Węgierskiej, podczas najazdu Hunów i Awarów (IV- VI w. n.e.). Duże, białe psy hodowane były tradycyjnie przez pasterskie plemię Wołochów, które w XV wieku osiedliło się w Beskidach i Tatrach.

            Owczarek podhalański jest spokrewniony z kilkoma rasami psów pasterskich użytkowanymi w Europie wzdłuż Karpat, Alp i Pirenejów. Zaliczyć tu można owczarka węgierskiego kuvasza,    owczarka słowackiego czuwacza, owczarka włoskiego maremmano i  pirenejskiego psa górskiego. Podobny typ psa pasterskiego spotykamy w górach Tybetu, Kurdystanu, Kaukazu czy Mongolii. Można przyjąć hipotezę, że prototypem tych psów, podobnie jak całej grupy dogów, był pies w typie dzisiejszego doga tybetańskiego, którego charakteryzowała mocna budowa głowy i ciała oraz krótko owłosiony pysk przy długiej szacie tułowia.

            Podhalan jest zatem bezsprzecznie bardzo starą, regionalną rasą, ukształtowaną przez człowieka dla obrony stad przed napastnikami, a nie do zaganiania stad przy wypasie. Drogą selekcji wyhodowano psy duże, silne, odporne, odważne i zrównoważone, o stosunkowo wysokim progu pobudliwości. W hodowli dobierano psy białe, dla łatwiejszego odróżnienia od niedźwiedzia, czy wilka. Przed I Wojną Światową tatrzańskie psy pasterskie nazywano „liptokami” od regionu Liptów na Słowacji. Rasa powstała w drodze izolacji geograficznej, kiedy została ustanowiona granica w Tatrach między Polską a Słowacją, w wyniku celowej pracy hodowlanej podjętej w latach pomiędzy I i II Wojna Światową przez Polski Związek Hodowców Psów Rasowych i Towarzystwo Miłośników Psa Służbowego. Dużym zaangażowaniem przy tworzeniu wzorca rasy owczarka podhalańskiego, w tym i późniejszym okresie, wykazał się prof. Maurycy Trybulski.

Pierwszy wzorzec tej rasy został opracowany w 1937 roku, po wystawie i przeglądzie, które odbyły się w Zakopanem, w dniach 03–05.09.1937 r.

            Wybuch II Wojny Światowej w 1939 roku uniemożliwił kontynuowanie planowej pracy hodowlanej. Zdaniem dr Henryka Derezińskiego największe zasługi w zachowaniu bazy hodowlanej owczarków podhalańskich w czasie okupacji hitlerowskiej mieli bacowie: Jan Staszel Furtek Starszy, Władysław Krupa, Jan Naglak – wszyscy z Zębu, Stanisław Molek z Gubałówki, Józef Majerczyk Kusper z Murzasichla, Władysław Stasik z Bukowiny, Błażej Floryn Kamieńcowy z Białego Dunajca, Władysław Bachleda Curuś z Harendy oraz Józef Kalata z Małego Cichego.

            W pierwszych latach działalności Związku Kynologicznego w Polsce sprawą owczarka podhalańskiego zajęła się Oddziałowa Rada Kynologiczna w Krakowie, w osobach prof. Teodora Marchlewskiego, prof. Jadwigi Dyakowskiej, prof. Zygmunta Ewy, prof. Antoniego Żebrackiego,  dr Jana Robla, mgr Stanisława Madeyskiego oraz przy czynnej współpracy Mec. Lubomira Smyczyńskiego, Mariana Szymandery i Tadeusza Siemianowskiego. Ogromny wkład wniósł także dr Henryk Dereziński, wielki miłośnik rasy, lekarz weterynarii pracujący wówczas na terenie Podhala. Przy jego pomocy sporządzony został spis owczarków podhalańskich na tym terenie.

W maju 1954 roku w Zakopanem odbył się przegląd około 120 psów i suk, które w 90 % były własnością baców wypasających owce na halach tatrzańskich. Dokonano opisów i pomiarów zoometrycznych oraz  przeprowadzono naukową naradę z udziałem przedstawicieli Instytutu Zootechniki Ministerstwa Rolnictwa. Obecni na niej byli również hodowcy rasy. W sympozjum uczestniczyli znani kynolodzy wymienieni powyżej, oraz Rudolf Kryspin, inż. Z. Dąbczewski, Emil Okarmus i inż. Zygmunt Danek. Obszerny referat dr Henryka Derezińskiego stał się podstawą opracowania wzorca owczarka podhalańskiego po wojnie.

            Wzorzec ten został zatwierdzony przez FCI pod nr 252a w dniu 29.08.1967. W roku 1973 dokonano jego pierwszej korekty, a na wniosek Zarządu Głównego ZK w Polsce dokonano kolejnych zmian w 1985 roku; wówczas standard otrzymał nr FCI 252b. Obecnie od dnia 08.06.1988 roku obowiązuje wzorzec nr 252 opublikowany w wersji   ujednoliconej przez FCI.

            Pierwsze w Polsce rodowodowe podhalany urodziły się w 1957 roku w Łebie, w hodowli dr Danuty Hryniewicz. Były one potomkami psów posiadanych przez nią  jeszcze we Lwowie od 1935 roku, które zarejestrowane były w Polskim Związku Hodowców Psów Rasowych.

Mimo, że pierwszy rodowodowy miot urodził się nad morzem, główną bazą hodowli tej rasy pozostaje Podhale.

            Klub Owczarka Podhalańskiego w Polsce powstał w styczniu 1981 roku. Jego pierwszym, wieloletnim przewodniczącym był dr Henryk Dereziński – postać wybitna w kynologii polskiej i szczególnie zasłużona dla rasy. Za granicami Polski istnieją kluby  Owczarka Podhalańskiego lub też sekcje tej rasy w różnych klubach.  Są to: TATRA Club w Holandii, który powstał w 13.03.1977 roku, SMYDIA w ramach PPH w Belgii, APH Klub Ras Polskich w Niemczech, oraz  POLISH TATRA Sheep Dog of America w Stanach Zjednoczonych, sekcje istnieją w Austrii, Francji, Norwegii i Finlandii.

I. WYGLĄD  OGÓLNY: Pies mocnej, zwartej budowy, znamionującej siłę i ruchliwość.

Komentarz: Oceniając budowę anatomiczną  należy mieć na uwadze przede wszystkim cechy użytkowe, dla których ta rasa przez wieki była kształtowana. Podhalan to pies okazały, mocny, harmonijnie zbudowany. Jego siła i ciętość pozwalają mu skutecznie chronić stada zwierząt, jak i pilnować obejścia. Obfita, biała, twarda  w dotyku szata chroni go przed zmiennością warunków klimatycznych. Rasa ta dobrze adaptuje się zarówno w górach, jak i na nizinach, nad morzem, czy w środowisku miejskim. U owczarków podhalańskich musi być wyraźnie zaznaczony dymorfizm płciowy, uwidaczniający różnicę pomiędzy dorodnym (co nie znaczy wielkim) samcem, a delikatniejszą suką. Ogólnie rzecz biorąc owczarek podhalański powinien sprawiać wrażenie psa silnego, a swoim wyglądem budzić respekt.

II. WAŻNE PROPORCJE: Format prostokątny. Tułów psa nieznacznie krótszy w porównaniu z suką.

 

Komentarz: Stosunek długości tułowia mierzony od stawu barkowego(pkt.A) do guza kulszowego (pkt.B), do wysokości w kłębie (pkt.C) do podłoża (pkt.D) powinien wynosić 10 : 9. Suki mogą być nieco dłuższe. Skrócona sylwetka jest najczęściej skutkiem wadliwego krótkiego zadu.

Stosunek długości głowy do wysokości w kłębie powinien wynosić 3,5 : 10.

Stosunek szerokości mózgoczaszki do długości głowy wynosi 0,6 : 1.

Stosunek długości mózgoczaszki do długości kufy wynosi 1 : 1 lub kufa nieco dłuższa.

Stosunek głębokości klatki piersiowej do wysokości w kłębie powinien wynosić 1 : 2 (połowa wysokości w kłębie.)

III. ZACHOWANIE / CHARAKTER: Temperament spokojny. Pies inteligentny i czujny.

Komentarz: Rasa obdarzona wybitną inteligencją. Pies czujny, ale nie hałaśliwy, znakomity stróż. Przyjazny ludziom i zwierzętom oddanym mu pod opiekę, dobrotliwy wobec dzieci. Nieufny względem obcych. Spostrzegawczy, zaradny, pojętny, obdarzony dobrą pamięcią. Żywy, energiczny i łatwo przystosowujący się do nowych warunków bytowych. Ma stosunkowo wysoki  próg pobudliwości, jednakże gdy zajdzie potrzeba jest nieustraszony.

Szkoli się chętnie i szybko, a przy spokojnym i łagodnym prowadzeniu można go ułożyć zarówno jako psa towarzysza, psa ratownika, jak i psa obronnego. W swoim obejściu sprawia wrażenie „dumnego gazdy”, bywa nieco uparty, nie znosi przymusu w formie krzyku, czy kar fizycznych; a  skarcony„obraża się”.

Postępowanie wobec niego wymaga konsekwencji w działaniu oraz zdecydowania w egzekwowaniu pożądanego zachowania. Nie jest łakomy, ale łasy na wszelkie pochwały i nagrody. Jak każde zwierzę stadne wymaga stałego kontaktu z ludźmi. Jest psem pewnym siebie, samodzielnie pracującym, nie wymagającym sterowania przez człowieka. Sam podejmuje decyzje o swoim działaniu. Brak  „ślepego automatyzmu na każdy bodziec” wywodzi się z jego odziedziczonego po przodkach stylu pracy, broniących w dawnych czasach stad przed intruzami. Psy tchórzliwe lub agresywne muszą być dyskwalifikowane.

IV. GŁOWA: Proporcjonalnej wielkości, sucha, trzymana średnio wysoko zarówno w ruchu, jak i gdy pies stoi.

Komentarz: Kształt i wyraz głowy  stanowią bardzo ważne cechy rasowe. Głowa powinna być mocna, ale nie za ciężka, w harmonii z sylwetką psa. Narysowana jest płynną linią, biegnącą od dużego, czarnego nosa, poprzez prostą linię kufy, dość wyraźnie zaznaczonego (lecz niezbyt wysokiego) stopu, lekko wysklepionej górnej partii mózgoczaszki, bez nadmiernych łuków nadoczodołowych i bez zbyt wyraźnego guza potylicznego. Głowa powinna być noszona dumnie, lecz nie przesadnie wysoko. Stosunek mózgoczaszki do trzewioczaszki wynosi najczęściej 1:1, ale zdarzają się kufy nieco dłuższe i nie jest to w żadnym razie błędem. Głowa jest szlachetna w swym wyrazie, nie toporna. Cechami niepożądanymi są: obfite, wiszące fafle, kufa krótsza od mózgoczaszki (cecha czuwacza), czy klinowata kufa (podobna do kufy kuvasza). Wadami są zarówno zbyt duży stop, wypukła partia mózgoczaszki, jak również zbyt wyraźne łuki nadoczodołowe i kości jarzmowe.  Równocześnie głowa nie może być lekka i wąska w partii mózgowej, ani też o krótkiej, szpiczastej  kufie.

Głowa o prawidłowych proporcjach

Głowa o prawidłowych proporcjach

Mózgoczaszka:  z profilu lekko wypukła, bruzda czołowa płytka. Krawędź czołowa wyraźnie zaznaczona, jednak niezbyt silnie załamana.

Głowa psa

Głowa suki

Głowa psa widok z przodu

Komentarz: Mózgoczaszka nie może być zbyt  wysklepiona w partii czołowej, ani zaokrąglona. Bruzda czołowa zbyt głęboka  jest wysoce niepożądana. Stop wyraźny. Łuki nadoczodołowe i kości jarzmowe nie powinny być zbyt uwydatnione.

Trzewioczaszka: Nozdrza czarne, średniej wielkości, szeroko otwarte. Kufa mocna, stopniowo zwężająca się. Jej długość lekko przekracza lub jest równa długości czaszki. Grzbiet nosa szeroki. Wargi pożądane naprężone i przyległe. Krawędzie warg powinny być ciemne. Uzębienie: Szczęki mocne. Zęby mocne, osadzone regularnie. Zgryz nożycowy. Zgryz cęgowy dopuszczalny. Oczy średniej wielkości, wyraziste, osadzone lekko skośnie. Tęczówka ciemno brązowa. Krawędzie powiek ciemne. Uszy osadzone na wysokości zewnętrznego kąta oka lub nieco wyżej, średniej długości, raczej grube, trójkątne, dobrze owłosione. Przednia krawędź ucha dotyka głowy. Małżowina ruchliwa.

Komentarz: Trzewioczaszka ( kufa) ma być mocna, szeroka i głęboka, tępo zakończona, nigdy nie może być szpiczasta. Patrząc z boku grzbiet nosa prosty (bez garbonosa), a patrząc z góry  szeroki. Nozdrza u podhalana, jak zresztą u wszystkich ras białych psów górskich często zmieniają barwę w pewnej porze roku na jaśniejszą, z reguły tzw. „łupkową” (najczęściej nos jaśnieje na zimę i po zimie i dlatego tez  nazywany bywa „śnieżnym”). To też przy ocenie wskazana jest tolerancja. Wargi owczarka podhalańskiego są grube i mięsiste, ale raczej dobrze przylegające.. Luźne wargi są związane z limfatycznym typem budowy, wysoce niepożądanym u tej rasy.

Pożądane jest kompletne uzębienie, jednakże brak dwóch przedtrzonowców P-1  oraz brak trzonowców M-3 nie powinien być w ogóle brany pod uwagę. Inne wrodzone braki uzębienia powodują obniżenie oceny, natomiast wrodzone braki : kła, siekacza, P3, P4 lub trzonowca (poza M3) powodują dyskwalifikację psa. Nie uważa się za dużą wadę startych lub nierównych siekaczy. Wzorzec za prawidłowy uznaje zgryz nożycowy, dopuszczając jedynie występowanie zgryzu cęgowego. Wyraźny zgryz przemienny jest wadą obniżającą ocenę. Przodozgryz i tyłozgryz są wadą dyskwalifikującą.

            Kształt oczu powinien być owalny. Wzorzec określa kolor oczu jako ciemno brązowy, ale tęczówka nieco jaśniejsza nie jest dużą wadą. Niemniej oczy bardzo jasne, szczególnie „cytrynowe”, powinny być uznane za wadę poważną. Wyraz oczu powinien być spokojny, łagodny i rozumny. Powieki muszą być nie tylko ciemne, ale i ściśle przylegające. Ektropium i entropium jest poważną wadą, podobnie jak stały wyciek z oczu, powodujący przebarwienie sierści.

            Kształt i osadzenie uszu, to u owczarka podhalańskiego ważne cechy rasowe. Uszy powinny być osadzone nisko, mają być dość duże, ale ruchliwe. Powinny dobrze przylegać do policzków, nie mogą być zawinięte ani odstające.

V. SZYJA: Średniej długości, muskularna, bez podgardla, z obfitą kryzą. Górna linia szyi wzniesiona ponad linię grzbietu.


Komentarz: Szyja nie powinna być noszona zbyt wysoko, ale też niezbyt nisko, gdyż zaburza to charakterystyczną, dumną postawę owczarka podhalańskiego. Szyja  powinna być muskularna,

ale raczej sucha, bez podgardla, co wobec obfitej kryzy musi być stwierdzone dotykiem.

VI. TUŁÓW: Długi i masywny. Kłąb wyraźnie zaznaczony, szeroki. Grzbiet prosty, szeroki, o lędźwiach szerokich dobrze związanych. Zad lekko spadzisty. Klatka piersiowa głęboka, żebra skośne, nieco płaskie. Brzuch nieznacznie podkasany.

Komentarz:  Masywny tułów oznacza pojemną, szeroką klatkę piersiową, sięgającą do łokcia, co powinno wyznaczać połowę wysokości psa w kłębie. Stanowi ona wtedy dobre oparcie dla przednich kończyn z dobrze przylegającymi łokciami. Wąska i płytka klatka piersiowa jest wysoce niepożądana. Jednakże zalecenie wzorca nieco płaskich, skośnych żeber sugeruje, że klatka piersiowa nie powinna być również beczkowata. Wyraźnie zaznaczony kłąb, prosty grzbiet i lekko opadający zad tworzą nieznacznie opadająca górną linię. Grzbiet owczarka podhalańskiego powinien być dobrze związany, mocny i stabilny, co najlepiej można ocenić w ruchu psa. Słabo związany, łękowaty grzbiet jest poważną wadą, ponieważ znacznie wpływa na użytkowość psa pasterskiego i jest z pewnością większą  wadą niż lekko przebudowany zad. Znacznie przebudowany zad,  szczególnie w połączeniu ze stromym kątowaniem tylnych kończyn w większym stopniu utrudnia poruszanie się psa i jest wadą poważną

                                                                                                   
VII. OGON: Niezbyt wysoko osadzony, noszony poniżej linii grzbietu, w podnieceniu pies unosi go ponad grzbiet, lecz go nie zakręca. Ogon opuszczony w dół sięga stawu skokowego, na końcu może być lekko wygięty.

 Noszenie ogona

Ogon prawidłowo noszony w spokoju

Ogon noszony prawidłowo w biegu i w podnieceniu

Nieprawidłowe noszenie ogona

Ogon  zadarty pionowo przewieszony przez grzbiet
Ogon  zakręcony na grzbiecie

Komentarz: Wiele owczarków podhalańskich nosi cały czas ogon powyżej linii grzbietu, często zakręcony. Z reguły jest to związane z krótkim, o źle ustawionej obręczy miednicznej zadem. Wtedy wysoko noszony ogon należy traktować jako wadę. Często jednak podekscytowane psy, zwłaszcza samce, prawidłowo zbudowane, zadzierają ogon. W tym przypadku nie należy uważać tego za wadę. Zniekształcenia kręgów ogonowych powodują obniżenie oceny.

VIII. KOŃCZYNY PRZEDNIE: Muskularne, o mocnej, nie za ciężkiej kości. Widziane z przodu proste. Łopatki lekko skośne, przylegające. Łapy: śródręcze nieznacznie wysunięte ku przodowi. Palce zwarte w stosunkowo dużą, owalnego kształtu piąstkę, między palcami owłosienie. Opuszki mocne, twarde ciemno pigmentowane. Pazury mocne, tępe, pożądane ciemne.

Ustawienie prawidłowe

Ustawienie kończyn wąskie, a łapy o ustawieniu francuskim

Ustawienie kończyn nieco dosiebne, przy luźnych, odstających łokciach.  

Prawidłowo ustawione kończyny, przy śródręczu nieznacznie wysuniętym ku przodowi – lekko skośnie

Koziniec

Miękkie nadgarstki i śródręcze

Prawidłowa łapa.

    

Nieprawidłowa łapa – palce luźne

Nieprawidłowa łapa, palce płaskie, mało wysklepione.

Komentarz: Muskularne, o grubej kości kończyny zapewniają owczarkowi siłę, wytrzymałość i sprawność w ruchu.  Nie powinny być zatem  zbyt delikatne, ale też nie przesadnie grube.

Wady postawy kończyn przednich przedstawione są na rysunkach.

Ustawienie i długość łopatek mają zasadnicze znaczenie dla długości wykroku psa. Kąt między łopatką, a kością ramieniową powinien być lekko rozwarty i wynosić mniej więcej 110o, a kąt pomiędzy kością ramieniową, a kośćmi podramienia ok. 145o. Wówczas pies ma dobry wykrok.

Lekko skośne śródręcze amortyzuje wstrząsy, które ujemnie wpływają na układ kostny mocno zbudowanego psa, poruszającego się w trudnym terenie. Śródręcze musi być także bardzo mocne. Miękkie i wykrzywione upośledza sprawność owczarka podhalańskiego, dlatego powinno być traktowane jako poważna wada obniżająca ocenę.

 .

IX. KOŃCZYNY TYLNE: Widziane z tyłu – pionowe. Nieco odstawione do tyłu, umiarkowanie kątowane. Stopa : śródstopie ustawione pionowo. Palce jak u nóg przednich.

Postawa prawidłowa

Ustawienie kończyn dosiebne – postawa krowia

Ustawienie kończyn odsiebne – postawa beczkowata

Prawidłowe kątowanie i ustawienie kończyn

Strome kątowanie kończyn

Ustawienie kończyn podsiebne (podstawione).

Stopy wadliwe,  mało zwarte, luźne, mało wysklepione.

Stopy  prawidłowe

Komentarz: Wady ustawienia kończyn tylnych przedstawione są na rysunkach.

Kończyny tylne powinny być umiarkowanie, ale dostatecznie kątowane.

 Wadą są kończyny podstawione. Psy stromo kątowane są niesprawne, ich ruch jest związany, a krok zbyt krótki, co utrudnia prawidłową pracę w kłusie. Ponadto strome kątowanie wiąże się często z dodatkowymi wadami jak przebudowany zad, zbyt wysoko osadzony i noszony ogon. Z drugiej jednak strony kątowanie kończyn tylnych owczarka podhalańskiego nie może być  przesadnie głębokie, ponieważ powoduje nietypowy dla rasy, przesadnie rozciągnięty, męczący chód.

 Kąt pomiędzy kością biodrową, a kością udową  powinien wynosić ok.100o, między kością udową, a kośćmi podudzia ok. 110o-120o, pomiędzy podudziem, a stopą ok. 140o, co zapewnia owczarkowi podhalańskiemu swobodny, wydajny ruch.

Zasadniczy wpływ na dynamikę ruchu ma prawidłowe ustawienie stopy. Podsiebne ustawienie kończyn tylnych znacznie upośledza ich sprawność. Krowia oraz beczkowata postawa kończyn tylnych są poważną wadą.

Wilcze pazury, które zdarzają się u szczeniąt owczarków podhalańskich powinny byś usunięte w pierwszych dniach życia, gdyż mogą przeszkadzać w ruchu psa oraz ulegać urazom.

Chody:

Sylwetka podhalana w prawidłowym ruchu, patrząc z boku

Widok prawidłowej akcji kończyn z tyłu
(przy dobrym ich ustawieniu)

Sylwetka psa w ruchu patrząc od przodu

Swawolny ruch wesołego podhalana patrząc z ukosa

Owczarek podhalański porusza się zasadniczo stępem lub kłusem. Kłus powinien być wydajny, ale nie przesadnie wydłużony, a akcja kończyn niska (bez przesadnego podciągania kończyn) i równoległa. Takim kłusem pies może poruszać się wiele godzin bez objawów zmęczenia. Przy większej szybkości –  kończyny poruszają się bardziej zbieżnie, lecz nie powinny się krzyżować. W wolnym tempie owczarek podhalański może poruszać się inochodem, jednakże powinien on także zaprezentować umiejętność prawidłowego kłusa. W takiej sytuacji poruszanie się czasem inochodem  nie należy traktować  jako wady.

Zazwyczaj owczarek podhalański sprawia wrażenie nieco powolnego, dopiero w sytuacji pobudzenia  staje się szybki, wówczas też porusza się, gdy zajdzie potrzeba, mocnym, trochę ciężkim galopem.

X. SZATA: Na głowie, kufie, na przedniej stronie nóg przednich i tylnych od stawu skokowego w dół sierść krótka, gęsta. Na szyi ,tułowiu sierść długa, gęsta, prosta lub lekko falista, w dotyku twarda, z obfitym podszyciem. Na szyi bogata kryza, na udach obfite, długie owłosienie. Ogon obficie owłosiony, puszysty.

Komentarz:  Struktura szaty jest bardzo ważna. Włos okrywowy powinien być w dotyku dość twardy i jakby natłuszczony. Nadaje to sierści połysk i chroni przed wilgocią i zabrudzeniem. Typowe dla owczarków podhalańskich jest to, że ich szata po zabrudzeniu i zmoczeniu, schnąc staje się ponownie biała i czysta. Nie wymaga w zasadzie zabiegów kosmetycznych, w szczególności częstego kąpania, a jedynie szczotkowania, czy czesania. Szata nie powinna być miękka, jedwabista, lokowata, kędzierzawa, zupełnie bez podszerstka, ani podobna do szaty kuvasza, czyli krótka, skręcona, tworząca loczki czy wicherki. Niedopuszczalna jest u tej rasy ingerencja w ich naturalną  szatę, jak strzyżenie, modelowanie, talkowanie czy lakierowanie. Należy mieć na uwadze fakt, że są to psy pracujące typu pierwotnego, nie wymagające przesadnej pielęgnacji.

Sylwetka psa w pełnej szacie

Sylwetka suki w pełnej szacie

XI. UMASZCZENIE: Jednolicie białe. Kremowy nalot niepożądany (kremowe łaty niedopuszczalne).

Komentarz: Umaszczenie zgodnie ze wzorcem powinno być czysto białe. Zdarza się jednak, że u szczeniąt występują żółtawe łaty, które zanikają z wiekiem. Psy pracujące z owcami, przy budzie, na dworze itp., mają często włos zażółcony i wtedy należy sprawdzać barwę włosa tuż przy skórze.

 Za wysoce niepożądaną należy uznać jedynie barwę kremową  na całej długości włosa i jakiekolwiek plamy, czy łaty innego koloru.

Skóra powinna być przyległa i elastyczna. Często bywa przyciemniona, szczególnie na kufie i wokół nozdrzy, co świadczy o dobrej pigmentacji i  jest niewątpliwie zaletą.

XII. WYSOKOŚĆ:  Wzrost w kłębie psy 65 – 70 cm, suki 60 – 65 cm.                                                     

Komentarz: Dopuszcza się przekroczenie wzrostu o nie więcej, niż 2 cm. Niepożądany jest wzrost poniżej dolnej granicy określonej we wzorcu.

Podhalan to pies stosunkowo duży, harmonijnie zbudowany, ale nie olbrzymi. Przekroczenie limitu wzrostu w granicach tolerancji  nie jest wadą, o ile w całości utrzymane zostaną proporcje.

 Wzrost musi być skorelowany z ogólna harmonią psa  i  mocnym kośćcem, a całość zwarta i dobrze związana.

XIII. WADY:

Jakiekolwiek odstępstwa od niniejszego standardu stanowią wady, w stopniu proporcjonalnym do wielkości tego odstępstwa.

– Silnie zaznaczona bruzda czołowa.

– Słaba pigmentacja nosa, powiek i warg.

– Jasne oczy (nazywane niedźwiedzimi).

– Entropium.

– Uszy wysoko osadzone, skierowane do tyłu, lub kopiowane.

– Szyja noszona poziomo.

– Zad przebudowany.

– Ogon noszony stale nad linią grzbietu.

– Ostrogi.

– Brak włosów między palcami.

– Brak kryzy, brak piór na kończynach.

XIV. WADY DYSKWALIFIKUJĄCE:

– Agresywność, bojaźliwość.

– Słabo zaznaczony stop.

– Kufa szpiczasta.

– Znaczne braki zębowe.

– Przodozgryz, tyłozgryz.

– Ektropium.

– Szata kędzierzawa lub jedwabista.

– Brak podszerstka.

– Łaciatość (kolorowe pasemka).

– Usposobienie nerwowe.                                                

Psy o fizycznych anomaliach lub wykazujące anormalne zaburzenia zachowania powinny być dyskwalifikowane.

Komentarz: Wzorzec dość szczegółowo określa wady i ich gradacje. Należy jednak dodać, że z biegiem lat, przypuszczalnie na skutek lepszego żywienia, czy warunków bytowych (a nie zmiany typu rasowego), owczarki podhalańskie często bywają większe i nieco dłuższe, a u samców wyraźnie powiększył się obwód śródręcza.

 Jednak  zwiększenie wzrostu nie zawsze idzie w parze z masywniejszym kośćcem. Często przy zwiększeniu się wzrostu psów, głowy stają się mniejsze i węższe w stosunku do całości. Występują też wąskie, mało pojemne klatki piersiowe z bardzo słabym przedpiersiem. Jest to wybitnie niekorzystne dla zachowania pożądanego typu rasy.

 Przy ocenie poszczególnych psów, dla stosownego doboru hodowlanego należy mieć na względzie przede wszystkim cechy użytkowe rasy.

N.B. Psy muszą mieć dwa normalnie wykształcone jądra całkowicie opuszczone do moszny.

Polski Owczarek Podhalański – portret

Inne artykuły na temat owczarków podhalańskich